مسکوک طلا چیست؟

مسکوک یا مسکوکات

در صورتی که به تازگی وارد دنیای طلا شده باشید در سایت‌ها و بازار طلا این واژه شاید به گوشتان خورده باشد، به زبان ساده مسکوک به معنی پول فلزی یا همان سکه است که زیر نظر دولت و بانک مرکزی هر کشور ضرب شود (ضرب سکه در واقع به معنای ساختن است).

فلزات سکه‌ای یا فلزات مسکوک (coinage metals) به فلزاتی گفته می‌شود ک شامل عناصر مس(Cu) و نقره(Ag) و طلا(Au) می‌باشد.

طلای مسکوک چیست؟

همانطور که قبل‌تر اشاره کردیم، معنای مسکوک به معنای پول فلزی یا سکه است، پس مسکوک طلا یعنی سکه طلا یا پول فلزی از جنس طلا، اگه به مسکوک نقره نیز اشاره شد، طبیعتاً همان پول فلزی از جنس نقره می‌باشد.

از بین مسکوکات طلا، سکه‌های بهار آزادی و سکه‌های امامی از رایج‌ترین مسکوکات طلای قانونی کشور است.

انواع مسکوکات طلا

در این بخش به مسکوکات طلایی ایران که جزء بهترین سرمایه گذاری در بازار طلا به شمار می‌روند، می‌پردازیم:

• سکه بهار آزادی (طرح قدیم)
  • سکه تمام بهار آزادی
  • نیم سکه بهار آزادی
  • ربع سکه بهار آزادی
• سکه امامی (طرح جدید)
  • سکه امامی ۸۶
  • سکه امامی تاریخ پایین (قبل ۸۶)
• سکه گرمی
• سکه پارسیان

سکه طرح قدیم

ضرب این سکه‌ها مربوط به سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ است. برای شناسایی این سکه‌ها کافی است که به شکل آن‌ها نگاه کنید. سکه‌های طرح قدیم دارای نام حضرت علی و عبارت بانک ملی ایران در یک سمت و تصویر حرم امام رضا و عبارت اولین بهارآزادی در سمت دیگر هستند.

سکه‌های طرح قدیم در حال حاضر تقریباً به طور کامل از بازار طلای ایران کنار گذاشته شده‌اند. علت آن نیز اختلاف قیمت واضح این سکه‌ها با سکه طرح جدید و کمبود تقاضا برای آن‌ها است.

سکه طرح جدید

به این سکه‌ها، سکه امامی نیز گفته می‌شود و از سال ۱۳۸۶ تا کنون در بازار کشور عرضه می‌شوند. سکه‌های طرح جدید دارای تصویر بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در یک سمت و تصویر بارگاه امام رضا در طرف دیگر هستند. این نوع سکه قیمت بالاتری نسبت به سکه‌های طرح قدیم دارد.

سکه‌های طرح قدیم و جدید از نظر وزن و عیار هیچ تفاوتی با هم ندارند؛ اما به دلیل تقاضای متفاوت با قیمت‌های کاملاً متفاوتی عرضه می‌شوند.

انواع سکه طلا از نظر قطع

سکه تمام بهار آزادی

به مناسبت انقلاب ۵۷، به پیشنهاد وزارت اقتصاد و دارایی ضرب سکه‌های طلا آغاز گردید. یکی از این سکه‌ها، سکه‌ی تمام بهاری آزادی بود که از سال ۱۳۵۸ تا سال ۱۳۷۰ تولید شد.

• طرح قدیم (شکل ظاهری: یک طرف این سکه طرحی شش ضلعی با سه مرتبه تکرار نام علی به همراه «بانک ملی ایران» حک شده است. در طرف دیگر نیز طرحی از بارگاه امام رضا (ع) به همراه عبارت «بهار آزادی» و سال ضرب وجود دارد.)
• طرح جدید (دریک روی این سکه جدید تصویر حرم مطهر رضوی به همراه عبارت‌های «بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» و «بهار آزادی» حک شده است. در روی دیگر نیز تصویری از امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی به همراه سال ضرب قرار دارد. از این رو به این سکه طلا، سکه امامی نیز گفته می‌شود.)
• وزن سکه بهار آزادی: ۸/۱۳۵۹۸ گرم
• میزان طلای خالص: ۷/۳۲۲۳۸۲ گرم
• قطر: ۲۲ میلی‌متر
• عیار: ۹۰۰ در ۱۰۰ است که در مقیاس ۲۴ عیار، برابر با ۲۱٫۶ محسوب می‌گردد.

نیم سکه

سکه نیم بهاری آزادی یکی دیگر از انواع سکه است. این سکه در وزن با سکه تمام بهار آزادی تفاوت دارد.

• وزن نیم سکه بهار آزادی: ۴.۰۶۶۵ گرم
• قطر: ۱۹ میلیمتر
• عیار نیم سکه از ۲۲ تا ۲۴ است و ۹۰۰ در ۱۰۰۰ است.

ربع سکه

از دیگر سکه‌ها ربع سکه است که تفاوت آن با سایر سکه‌ها در وزن آن است.

• وزن ربع سکه: ۲.۰۳۲۲۵ گرم
• قطر: ۱۴ میلیمتر
• عیار :۲۲

سکه گرمی

ضرب سکه‌های گرمی از سال ۱۳۹۰ به بعد انجام می‌شود. به دنبال افزایش روزافزون قیمت طلا در کشور و کاهش قدرت خرید مردم برای تهیه سکه‌های بهار آزادی و در نتیجه روی‌آوردن آن‌ها به خرید سکه‌های پارسیان، بانک مرکزی در صدد تولید سکه‌هایی برآمد که عیار بالاتر از سکه‌های پارسیان و بسته‌بندی استاندارد بانک مرکزی اما با وزن کمتر از ربع‌سکه بهارآزادی یعنی یک گرم داشته باشند.

به همین منظور سکه‌های یک گرمی بهارآزادی با عیار ۲۲ (در مقایسه با سکه‌های پارسیان با عیار ۱۸) به بازار عرضه شدند. برخلاف سایر سکه‌ها، تاریخ ضرب سکه‌های گرمی بر روی آن‌ها حک نمی‌شود.

• وزن سکه گرمی: ۱.۰۱
• قطر سکه گرمی: ۱۳.۳
• عیار سکه گرمی: ۲۲

سکه پارسیان

سکه‌های پارسیان در واقع قطعاتی از طلا هستند که به علت شباهتی که به سکه‌های وکیوم شده دارند، تحت عنوان سکه پارسیان شناخته می‌شوند. این سکه‌ها تنوع بیشتری نسبت به سکه‌های بهارآزادی دارند و در وزن‌های متفاوتی عرضه می‌شوند. رایج‌ترین وزن‌های مورداستفاده سکه‌های پارسیان شامل سکه‌های ۵۰ سوتی، ۱۰۰ سوتی، ۱۵۰ سوتی، ۲۰۰ سوتی، ۲۵۰ سوتی، ۳۰۰ سوتی، ۴۰۰ سوتی، ۵۰۰ سوتی، ۱ گرمی، ۱.۵ گرمی و ۲ گرمی هستند.

وزن این سکه‌ها روی وکیوم آنها درج شده است و همهٔ آن‌ها عیار ۱۸ یا ۷۵۰ دارند. محبوبیت سکه‌های پارسیان مربوط به کاربرد گسترده آن‌ها در هدیه‌دادن است. دقت داشته باشید که بر روی بسته‌بندی سکه‌های پارسیان باید وزن، عیار و مشخصات واحد تولید آن به طور کامل درج شده باشد و سکه دارای هولوگرام باشد.

تفاوت سکه بهار آزادی طرح جدید و طرح قدیم

سکه‌ها بعد از انقلاب به دو نوع ضرب شدند؛ یکی سکه بهار آزادی که از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۷۰ ضرب شده است و با عنوان سکه طرح قدیم شناخته می‌شود. ( تصویر یک روی این سکه مزین به نام حضرت علی سه بار تکرار «علی» به خط معقلی تزیینی در داخل یک شش ضلعی است و قید عبارت «بانک ملی ایران» در زیر آن است. تصویر روی دیگر این سکه بارگاه امام رضا(ع) به همراه عبارت «نخستین بهار آزادی» است. )

و دیگری سکه بهار آزادی طرح جدید است که با طرح امام خمینی (ره) ( رهبر انقلاب اسلامی ایران ) همراه است و به همین خاطر است که در بین مردم به سکه امامی معروف شده‌اند؛ از سال ۱۳۷۰ نیز ضرب سکه بهار آزادی با طرح جدید یا همان سکه امامی آغاز شد. این نوع سکه که به عنوان سکه طرح جدید در بازار عرضه می‌شود، تصویر یک طرف آن بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) و تصویر طرف دیگر آن هم بارگاه امام رضا (ع) است.

طلای غیر مسکوک چیست؟

به طلایی که به صورت سکه ضرب نشده باشد، طلای غیر مسکوک می‌گویند. برای مثال طلای آب شده، شمش و طلاهای زینتی طلای غیر مسکوک هستند. پس در پاسخ به اینکه تفاوت مسکوک و غیر مسکوک یعنی چه، می‌توان خیلی ساده گفت هر طلایی که به‌شکل سکه باشد، مسکوک و هر طلایی که به‌صورت غیر از سکه ضرب شده باشد، غیر مسکوک نام دارد.

سخن پایانی

امیدوارم راهنمای مناسبی جهت آشنایی با مسکوکات طلا ارایه داده باشیم، این روزها بازار طلا بسیار پر طرفدار بوده و مردم ایران برای حفظ دارایی خود به خرید طلا و سکه روی می‌آورند، در نظر داشته باشید، خرید سکه یا طلا را حتما از جای معتبر تهیه بفرمایید یا راهنمای جامعی از خرید طلا و سکه از افراد با تجربه دریافت کنید.